Hoe richt ik een ondernemingsraad op? [Stappenplan]

Hoe richt ik een ondernemingsraad op? [Stappenplan]

Hieronder staat een stappenplan met daarin beschreven hoe je het beste te werk kan gaan bij het oprichten van een ondernemingsraad. Daarnaast staan er algemene aandachtspunten in. Meer weten of heb je specifieke vragen? Schakel ons in.


Stappenplan voor het Oprichten van een Ondernemingsraad

 

Stap 1: Peiling van Interesse

- Betrek collega's bij het gesprek over de oprichting van een ondernemingsraad. Als er voldoende steun is, is de kans groter dat er genoeg kandidaten zijn om de raad te vormen.

 

Stap 2: Werkgever Benaderen

- Wanneer er een substantiële interesse is, benader dan de werkgever om medewerking te verkrijgen voor het instellen van een ondernemingsraad. Dit is met name relevant als het aantal werknemers de 50 overschrijdt.

- Houd er rekening mee dat sommige werkgevers terughoudend kunnen zijn, mogelijk uit vrees voor vermeende machtsovername of ingewikkelde procedures. Benadruk de positieve aspecten van een goed functionerende ondernemingsraad, zoals het creëren van draagvlak voor het ondernemingsbeleid, wat uiteindelijk bijdraagt aan weloverwogen besluitvorming en het algemeen welzijn van het bedrijf.

- Maak duidelijk dat de ondernemingsraad niet alleen voordelen oplevert voor werknemers, maar ook waardevol kan zijn voor de werkgever zelf.

 

Stap 3: Voorbereidingscommissie

- Richt een voorbereidingscommissie op, bestaande uit werknemers die al interesse hebben getoond in de oprichting van een ondernemingsraad.

- Laat de voorbereidingscommissie het verkiezingsreglement opstellen. Dit reglement regelt belangrijke zaken zoals kandidaatstelling, verkiezingen, het omgaan met tussentijdse vacatures binnen de ondernemingsraad, en de algemene werkwijze van de ondernemingsraad.

 

- Benadruk dat het verkiezingsreglement bindend is voor de ondernemingsraad, maar niet dienst doet als overeenkomst met de werkgever. Details zoals het aantal uren voor beraad, dagen voor scholing en vorming, het eventuele budget van de ondernemingsraad, en procedures tijdens overlegvergaderingen worden elders vastgelegd, bijvoorbeeld in een apart statuut.

 

Stap 4: Informeer het Personeel

- Neem de tijd om alle collega's te informeren over de ondernemingsraad en haar functie. Hierbij is het handig om een presentatie te geven, ondersteund door de directie indien mogelijk.

- Leg duidelijk uit wat de rol van een ondernemingsraadslid inhoudt en moedig vragen aan. Stel de voorbereidingscommissie beschikbaar voor verdere toelichting en eventuele vragen.

 

Stap 5: Uitschrijven van de Verkiezingen

- Volg het voorlopige verkiezingsreglement om de verkiezingen te organiseren. Als er vakbondsleden in het bedrijf zijn, kunnen zij een kandidatenlijst indienen. Andere werknemers kunnen zich ook kandidaat stellen.

- Zorg voor geheime schriftelijke stemmingen en maak de uitslag bekend aan de directie, het personeel en eventuele vakbonden die kandidatenlijsten hebben ingediend.

- Het is essentieel dat alle werknemers op de hoogte zijn van de samenstelling en functies van de ondernemingsraad. Plaats deze informatie op toegankelijke plaatsen, zoals intranet, publicatieborden bij de ingang, of in de kantine.

 

Stap 6: Installatie van de Ondernemingsraad

- Nadat de verkiezingen zijn gehouden, installeer de ondernemingsraad. Hoewel de zittingsduur standaard drie jaar is, kan hiervan worden afgeweken volgens het reglement.

 

Stap 7: Definitief Vaststellen van het Reglement

- Met de ondernemingsraad operationeel, stel het definitieve reglement vast. Hierin worden naast de regels over verkiezingen, de interne werking van de ondernemingsraad opgenomen, zoals vergaderingen, stemrechten, secretariaat, agenda/notulen en andere relevante zaken.

 

Stap 8: Afspraken met de Werkgever

- Onderhandel met de werkgever over faciliteiten om de taken van de ondernemingsraad goed uit te kunnen voeren. Denk hierbij aan het recht om werk te onderbreken voor vergaderingen en scholing.

- Leg deze afspraken vast in een statuut tussen de ondernemingsraad en de werkgever. Dit omvat ook het jaarlijkse budget van de ondernemingsraad, wat hen in staat stelt zelf te beslissen hoe dit bedrag wordt besteed.

- Bepaal dat de kosten die nodig zijn voor de ondernemingsraad, zoals vergaderingen, scholing, vakliteratuur, en eventuele juridische procedures, gedragen worden door het bedrijf.

 

Aandachtspunten

Om ervoor te zorgen dat leden van de ondernemingsraad hun taken effectief kunnen uitvoeren, is het cruciaal dat ze onafhankelijk van de directie kunnen opereren zonder angst voor vergeldingsmaatregelen. Daarom voorziet de wet in aanvullende rechtsbescherming voor deze leden.

 

Volgens de algemene norm mag niemand benadeeld worden vanwege zijn betrokkenheid bij de ondernemingsraad. Dit geldt voor werknemers die het initiatief nemen voor het instellen van een ondernemingsraad, zich kandidaat stellen, maar ook voor voormalige leden.

Het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat de werkgever de arbeidsovereenkomst van een ondernemingsraadslid niet mag opzeggen. Dit opzegverbod geldt ook voor kandidaat-leden en voormalige leden (tot twee jaar na aftreden). Er zijn wel enkele uitzonderingen, zoals tijdens de proeftijd, ontslag op staande voet, bedrijfsbeëindiging, het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, een reorganisatie, of opzegging tijdens faillissement.

De kantonrechter kan ook worden gevraagd de arbeidsovereenkomst te ontbinden. Belangrijk is dat het verzoek tot ontbinding niet gerelateerd mag zijn aan omstandigheden waarop een opzegverbod van toepassing is. Voor leden van de ondernemingsraad betekent dit dat het verzoek niet gerelateerd mag zijn aan hun OR-lidmaatschap of de daarmee verband houdende werkzaamheden.

 

Wat is het vervolg?

De ondernemingsraad en de werkgever zullen zo vaak als nodig overlegvergaderingen plannen om relevante onderwerpen binnen het bedrijf te bespreken. De ondernemingsraad heeft de bevoegdheid voorstellen te doen en standpunten kenbaar te maken. Daarnaast is de werkgever verplicht de ondernemingsraad te betrekken bij belangrijke beslissingen.