ZZP - Nieuwe regelgeving op komst - einde Wet DBA

ZZP - Nieuwe regelgeving op komst - einde Wet DBA

Dit artikel is gepubliceerd naar de stand van zaken per datum publicatie en naar aanleiding van het wetsvoorstel dat onlangs is bekend gemaakt.

Voorlopig oordeel en advies

  1. Het duurt nog even voor er wat verandert (1 jan 2025)
  2. Het wordt niet eenvoudiger voor de opdrachtnemers waar het niet meteen duidelijk is wat de status is; naar ons oordeel geen verbetering vooralsnog
  3. Voor bepaalde groepen (laagbetaalde= € 33,24 per uur) opdrachtnemers wordt in principe een arbeidsovereenkomst aangenomen

 Voorgeschiedenis

 
De Wet DBA heeft in 2016 de VAR vervangen. De Belastingdienst kan sindsdien opdrachtgevers aanspreken als zij schijnzelfstandigen (nep zzp’ers) in dienst hebben. Een schijnzelfstandige is een werknemer die zichzelf een zelfstandige noemt maar geen zelfstandigheid heeft, omdat de opdrachtgever het gezag heeft in de werkverhouding. Dan moet de opdrachtgever achteraf gewoon loonheffingen betalen en eventueel ook nog een boete tot 100%. 

Dit is een groot financieel risico.
 
De Wet DBA biedt modelcontracten aan om dit te voorkomen. Dit blijkt in de praktijk niet te werken. De handhaving van de Wet DBA is ondertussen op een laag pitje gezet.

Het probleem is dat het nog steeds onduidelijk is wanneer er een gezagsverhouding is. 

Het voorstel zoals het er nu ligt 

De Wet verbetering zekerheid en flexibele arbeidskrachten ligt nu op tafel. Dit zal naar verwachting meer zekerheid bieden voor werkenden en ondernemers. Uitzendkrachten krijgen een betere positie en nulurencontracten zijn straks niet meer toegestaan. Dit zal echter pas op zijn vroegst vanaf 1 januari 2025 gaan gelden. Nog steeds onzekerheid dus. 
Ook daarna voorzien wij deels onzekerheid, omdat het beslissende criterium in een aantal gevallen blijft of er een gezagsverhouding is. Dat is nog steeds iets wat je per geval moet bekijken.

Verduidelijking beoordeling arbeidsrelatie

Met het voorstel wordt verduidelijkt wanneer er een gezagsverhouding is en wanneer iemand een zelfstandige is. Dit zal worden beoordeeld op basis van 3 elementen: 
  1. werkinhoudelijke ondergeschiktheid
  2. organisatorische inbedding
  3. werken voor eigen rekening en risico 
Wanneer er geen werkinhoudelijke ondergeschiktheid is (A) en iemand is niet ingebed (B), dan kan het werk door een zzp’er gedaan worden. Als een van beide elementen wel aanwezig is, dan wordt gekeken in hoeverre er binnen de opdracht sprake is van ondernemerschap (C). Wanneer er dan nog geen uitsluitsel is, wordt gekeken naar elementen die te maken hebben met het ondernemerschap van de persoon zelf (C+).
 

 
Het doel van deze maatregel is de duidelijkheid te vergroten voor werkenden, werkgevers en opdrachtgevers, en bevorderen dat de wijze van het beoordelen van arbeidsrelaties consistent is.

Uurtarief als richtlijn voor arbeidsovereenkomst

Met het voorstel wordt een civielrechtelijk rechtsvermoeden geïntroduceerd bij een uurtarief onder een bepaald niveau.
Als een werkende aan kan tonen dat er sprake is van een uurtarief lager dan € 32,24 (peildatum 1 juli 2023), dan wordt vermoed dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst en is het aan de werkgever om aan te tonen dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst.

Het doel van de maatregel is om het voor de werkenden het makkelijker te maken om een arbeidsovereenkomst op te eisen bij de werkzevende/opdrachtgever en indien nodig bij de rechter. 
 
Op 6 oktober 2023 is de internetconsultatie gestart over "Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden". Het staat iedereen vrij aan de internetconsultatie deel te nemen en zijn mening te geven over het wetsvoorstel. De einddatum van de consultatie is 10 november 2023.

Risico’s voor werkgevers
 
Werkgevers lopen nog steeds een risico als ze zzp’ers in dienst (denken te) nemen en achteraf toch loonheffingen moeten betalen. Het risico zit niet alleen in de inhoud van het contract, maar vooral in de uitvoering daarvan. Zelfstandigen hebben in uitvoering geen zelfstandigheid meer. Dit komt door het gezag van de opdrachtgever.
 
Ons advies
 
Wij adviseren om geen gebruik te maken van de modelcontracten, maar een contract op maat op te (laten) stellen en altijd even een check te doen of in het voorkomende geval eventueel toch een gezagsverhouding is.
Om 100% zeker van je zaak te zijn kan je het contract laten goedkeuren door de Belastingdienst, maar dat is in de meeste gevallen voor MKB-ondernemers te gecompliceerd.
 
Zorg er ook voor dat de praktijk goed aansluit. Dit doe je als volgt:
  1. Werk met opdrachten; laat de zzp’er een opdrachtbevestiging en na afloop een factuur sturen.
  2. Laat je zzp’er zelf bepalen hoe hij de opdracht invult; geef niet te veel aanwijzingen.
  3. Wees terughoudend met het bepalen van de werktijden en locatie.
  4. Stimuleer je zzp’er om ook van andere opdrachtgevers een opdracht aan te nemen.
  5. Sta toe dat je zzp’ers zich door een ander laat vervangen.
  6. Zorg ervoor dat je zzp’ers niet evenveel betaald krijgt als de werknemers die je in dienst hebt. 
Om te voorkomen dat je na januari 2025 alsnog in de problemen komt, adviseren wij ook om terughoudend te zijn met het aangaan van nulurencontracten.